راه نجات کشور از مشکلات اقتصادی چیست؟

تصور برخی افراد از پایین بودن کیفیت و بالا بودن قیمت تولیدات داخلی، پایین بودن دانش فنی تولیدکنندگان داخلی است. این افراد راه برون رفت از این دو مشکل را باز کردن دروازه کشور بر روی کالاهای خارجی می‌دانند. این تفکر در کشور غربی نیست.

تفکر این افراد شبیه همان تفکراتی است که سال‌ها به همین بهانه، مانع توسعه پالایشگاه‌های کشور شد و اجازه نداد کشور از خام فروشی به تولید فرآورده برسد.

همین تفکر بود که اجازه نداد تا سرمایه گذاری قابل توجهی در صنعت پتروشیمی کشور انجام شود و امروزه ما برای تامین مواد اولیه پتروشیمی، وابسته به خارج باشیم.

ادامه همین تفکر است که باعث وابستگی شدید کشور به دانه‌های روغنی، گوشت، کاغد، شکر، علوفه و ... شده است.تداوم این تفکر است که همچنان کشور را وابسته به دلارهای نفتی و واردات محصولات اساسی و کلیدی کرده است.تفکری که باعث شده تا کشور در زمینه تولید دارو و تجهیزات پزشکی هم وابسته باشد.

وابستگی‌هایی که با هر بحران ارزی ثبات کشور را به هم می‌ریزد و منابع مالی ارزی و ریالی را از بخش‌های تولیدی به بخش‌های دلالی منتقل می‌کند.

برای همه روشن است که مشکل کشور دسترسی به دانش فنی در بومی کردن تولید داخلی نیست، مشکل در فساد اداری است که به تولیدکننده اجازه داخلی شدن تولید را نمی‌دهد.مشکل در وجود باندهای وابسته به دستگاه‌های اجرایی است که سعی می‌کند فرمول تولید دارو و تجهیزات اختراعی و ابتکاری را دزدیده و به نام خود ثبت کند.

آیا تولیدکننده دولتی که با فشار نماینده و یا مسئول دولتی چند برابر استاندارد، نیروی انسانی بر او تحمیل شده و یا تولیدکننده خصوصی که نمی‌تواند به موقع طلبش را از دولت بگیرد و ناچار است برای وصول آن به این و آن باج و رانت بدهد، قادر به رقابت با تولیدکننده خارجی است؟

مشکل در باندهای وابسته به خودروسازهاست که تولیدکننده قطعه را برای گرفتن پول فروش قطعه تحویلی خود به خودروساز، وادار به دادن رانت به نماینده و وابسته به این باندها می‌کند.

مشکل در صدور مجوزهای واردات برای افراد وابسته به وزارتخانه‌هاست که یک باره با واردات ناگهانی خود، تولیدکننده داخلی را به خاک سیاه می‌نشاند. وقتی معاون و بستگان وزیر، شرکت‌های فعال در واردات کالای خارجی دارند، تولید‌کننده با چه جراتی برای داخلی‌سازی قطعات سرمایه گذاری کند؟ وقتی تولیدکننده برای کسب مجوزهای اداری باید ماه‌ها و سال‌ها پشت درهای بسته ادارات معطل بماند با چه انگیزه‌ای برای رشد تولید داخلی سرمایه گذاری کند؟

مشکل در آنجاست که در برخی از وزارتخانه‌ها یا سازمان‌ها یا پرسنل دستگاه رشوه می‌گیرند و یا برای حل مشکل مالی، خود دستگاه به منابع مالی تولیدکننده دستبرد می‌زند.

آیا کشوری که به دانش فنی حوزه‌های ممنوعه هسته‌ای، هوافضا و ... دست پیدا کرده، عاجز از دسترسی به دانش فنی خودرو، پتروشیمی و ..‌. است.

راه نجات، باز کردن دروازه‌های کشور بر روی کالاهای خارجی نیست. اگر تحریمی هم در کار نباشد با خشک شدن درآمدهای نفتی، در میان مدت و بلندمدت بدون تقویت تولید داخلی، ارزی برای واردات کالاهای خارجی وجود ندارد.

راه نجات کشور از این معضلات، باور کردن توان تولید داخلی، حذف مقررات زائد اداری، جلوگیری از رانت خواری‌ها، جلوگیری از واردات بی‌رویه، تقویت شرکت‌های دانش بنیان و فراهم کردن بستر تحقیق و توسعه است.

منبع: الف