بررسی علل عقب افتادگی استان فارس -14

در فصل سوم درباره مشکلات دسترسی استان فارس به مرکز کشور مطالبی در حوزه چالش های زیر ساختهای استان در دو بخش بیان شد. در این فصل نیز مطالبی درباره عدم تجانس شهرستانهای استان، تنوع های قومی و قبیله ای بیان خواهیم کرد.
«عدم تجانس شهرستانهای استان، تنوع های قومی و قبیله ای» استان فارس از نظر تعداد شهرستان، اقوام، قبایل و لهجه ها یکی از استانهای متکثر کشور است. اگر فضای حاکم بر استان یک فضای منطقی و معقول باشد، این تنوع ها و تکثرها مایه رشد و توسعه است. اگر بر عکس بر استان منطق، درایت و تدبیر حاکم نباشد این تنوع ها منشا اختلاف و درگیری می شود. وقتی در انتخاب نمایندگان، اعضاء شوراها و گزینش مسئولان، ملاک هایی چون تخصص، تعهد، تجربه و مردمی بودن جای خود را به ملاکهای قومی، قبیله ای، فامیلی، خانوادگی و جناحی بدهد، فرصت برای رقابتهای سالم سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و آموزشی در استان از بین می رود. «ضرورت توجه به فرصت های بیشتر گردشگری در استان» وقتی در استان رقابتهای سالمی وجود نداشته باشد، نیروهای متخصص، متعهد و مجرب از گردونه رقابتها خارج شده و فضای احساس مسئولیت و کار جای خود را به فضای تن‏ پروری، بی تفاوتی و تملق و چاپلوسی می‏دهد. استانی با تعداد کمتر شهرستان ولی با جو منطقی حاکم بر آن خیلی بهتر از استانی با تعداد شهرستانهای بیشتر ولی بدور از ملاکهای مناسب و شایسته، قادر است فرآیند رشد و توسعه را با سرعت بیشتری طی نماید. تنوع قومی و قبیله‏ ای در حالت درک و شناخت درست این مزیت، یعنی فرصتهای بیشتر گردشگری، یعنی رقابت بهتر و بیشتر سیاسی و اقتصادی و به عبارت بهتر یعنی سرعت بیشتر در رشد و توسعه اقتصادی. حال اگر این فرصت به درستی شناخته نشده و از آن بدرستی استفاده نشود، قطعا این فرصت به تهدید تبدیل می شود. اگر در استان از این تنوع فرهنگها و آداب و رسوم برای برگزاری جشنواره ها و برای جذب بیشتر ایرانگرد و جهانگرد استفاده شود، قطعا درآمد و اشتغال ایجاد شده و نشاط و شادابی مترتب بر آن، استان ما را به یکی از استانهای برخوردار تبدیل می کند. در اقتصاد گردشگری باید روشها و شیوه‏ هائی مورد استفاده قرار گیرد که مدت زمان اقامت توریست را بیشتر کرده و به هر بهانه ای مجددا توریست را به سفر بعدی ترغیب کند. آثار و ابنیه تاریخی، ممکن است برای یکبار جهت کشاندن توریست جذابیت ایجاد کند، ولی تنوعی که در مراسم جشن و شادی و غم و سوگواری در بین اقوام مختلف ساکن در استان وجود دارد، بهانه کافی برای کشاندن مجدد توریست به استان را فراهم می کند. «باید تنوع فرهنگی را در استان مدیریت کنیم» اگر نتوانیم این تنوع فرهنگی را بدرستی مدیریت کنیم، نه تنها از جنبه های مثبت مترتب بر آن بهره‏ ای نگرفته ایم، بلکه باید تاوان درگیری ها و کشمکش های قومی و قبیله ای را نیز بپردازیم. سهم‏ خواهی‏ها و خودمختاری‏ها کمترین پیامد اختلافات قومی و قبیله ای است. تصور کنید که به عنوان مثال در هرکدام از انتخابات پیش رو دمل این اختلافات دهن باز کند، در آن صورت چه تنش‏ها و چه حساسیت هائی که در انتخابات بروز نخواهد کرد. این اختلافات اگرچه در زمان انتخابات تشدید می‏شود، ولی در هیچ زمانی فروکش نخواهد کرد و به عنوان آتش در زیر خاکستر باقی خواهد ماند. جامعه ای که بتواند تنوع قومی و قبیله ای را در درون خود بخوبی مدیریت کند، قطعا می تواند تنوع سلیقه های سیاسی و اجتماعی را نیز بخوبی مدیریت کند. در جوامعی که از نظر قومی و قبیله‏ ای یکدست هستند، در بعد سیاسی هم کمتر می توانند تضارب آرا و افکار را شاهد بوده و پذیرای تکثر دیدگاهها باشند. توجه داشته باشید، استانهایی که تنوع قومی و قبیله ای در آن بیشتر است، مردمی سازگارتر دارند. اگر دانشگاه شیراز در زمینه تعامل با محیط پیرامونی خود چندان توفیقی نداشته است، ولی توانسته است، چهره های شاخص و برجسته ای را از سایر نقاط کشور جمع آوری و در کمک به تولید علم و دانش و ارتقاء مرزهای دانش یکی از دانشگاههای برجسته کشور باشد. این موفقیت دانشگاه شیراز بخاطر همین پذیرشی است که در مردم وجود دارد و آنها به زندگی در کنار سایر اقوام و شهرستانیها عادت کرده اند. اگر بخواهیم بالندگی و شعور مردم یک استان دارای تنوع قومی و قبیله ای را بدرستی ارزیابی نمائیم، می توانیم موضوع را از ترکیب آراء آنها در انتخابات ریاست جمهوری به عنوان یک انتخابات ملی، تشخیص بدهیم. اگر مردم در این انتخابات بدور از ملاکهای قومی و قبیله ای و با استناد به شاخص هائی مثل تعهد، تخصص، تجربه و شایستگی رای دادند، قطعا می توان دریافت که از شعور سیاسی مناسبی برخوردار هستند. در این صورت این مردم در مسائل استانی نیز از عصبیت‏ها و تعصب‏های نامناسب قومی و قبیله ای استفاده نخواهند کرد. ترکیب متوازن مسئولیتها در استان نیز ضمن اینکه خود برآیندی از حاکمیت عقلانیت و یا عصبیت است، می تواند به این عقلانیت ها و یا عصبانیت ها کمک کنند. اگر اقوام اطمینان داشته باشند که نه بخاطر وابستگی به قوم و قبیله ای، بلکه بخاطر شایستگی صاحب جایگاه و شان اداری می شوند و حق و حقوق آنها تضییع نمی شود، قطعا رفتار مناسبی از خود نشان خواهند داد.

پایان بخش چهاردهم/